Internationale economische ontwikkelingen en bedrijfsomgeving - 6e druk 2017
Home | Samenvattingen > Hoofdstuk 6
Nederland behoort tot de belangrijkste exporteurs van goederen in de wereld. Een steeds groter deel van de uitvoer bestaat uit wederuitvoer. De toegevoegde waarde per euro wederuitvoer is echter laag.
Al decennialang heeft Nederland een overschot op de lopende rekening van de betalingsbalans. Het geld dat Nederland met internationale handel verdient, vindt zijn weg naar het buitenland in de vorm van een groeiend bezit van buitenlandse activa, zoals bedrijven, aandelen en obligaties.
Europese buurlanden zijn de belangrijkste eerste bestemming voor de Nederlandse goederenexport. Dat beeld verandert als we de export in toegevoegde waarde en naar eindbestemming beoordelen. Dan stijgt het belang van de VS en de BRIC-landen.
Vrijwel het gehele overschot in het goederenverkeer komt voor rekening van Europa. Dat heeft te maken met de distributiefunctie van Nederland. Nederland is een tussenstation voor Amerikaanse en Aziatische producten op weg naar de Europese markt.
De exportwaarde van diensten is relatief bescheiden. Daar staat tegenover dat de toegevoegde waarde per euro dienstenexport hoger is dan die per euro goederenexport.
Nederlandse bedrijven investeren relatief veel in het buitenland. De belangrijkste reden hiervoor is de kleine omvang van de Nederlandse markt.
Het groei- of concurrentievermogen van een land is de mate waarin een land in staat is duurzame economische groei en werk te scheppen. Het groeivermogen hangt af van de groei van de arbeidsinzet en de groei van de arbeidsproductiviteit.
De uitgangspositie van Nederland voor duurzame groei is goed. Het bbp per hoofd is relatief hoog en Nederlanders hebben relatief veel vrije tijd om van dat hoge inkomen te genieten. Door vergrijzing van de beroepsbevolking zal de welvaart van Nederland wel steeds sterker afhangen van de groei van de arbeidsproductiviteit. En juist op dit terrein dreigt Nederland zijn toppositie te verliezen.
Voor productiviteitsgroei is innovatie nodig. Een gebrek aan innovatie is een belangrijke en hardnekkige belemmering voor het Nederlandse groei- en concurrentievermogen. Zeker nu smart industry in opkomst is. Door digitalisering van industriële processen is steeds slimmere productie mogelijk. Dit in combinatie met het internet der dingen en nieuwe productietechnologieën zal een ingrijpende invloed op de industrie en op de dienstverlening in de eenentwintigste eeuw hebben.